Heel veel Nederlanders voelen zich thuis in de voor iedereen bekende woonwijken op de rand van stad en buitengebied, gebouwd in de jaren 60, 70 en 80. Het is de plek waar ze wonen en leven. Hun hart ligt er. En het klopt er. Maar kloppen deze wijken van toen nog wel met de wensen, verlangens en eisen van nu? Zijn ze klaar voor de toekomst?

Nee, luidt in de meeste gevallen het antwoord. De wensen en eisen van nu zijn anders dan die van toen. We willen energiezuinige woningen en klimaatbestendige wijken. Leefbare gebieden die niet alleen bestaan uit eengezinswoningen, maar ook uit (nieuwe en betaalbare) woningen, die geschikt zijn voor het groeiend aantal ouderen en kleine huishoudens. En waar het aangrenzende groene landschap onderdeel wordt van de wijk.

Zeven locaties, zeven prijsvragen

Bargeres in Emmen, Haarlem Schalkwijk, Julianadorp in de gemeente Den Helder, Rotterdam Beverwaard, Tilburg Noord, Westwijk in Vlaardingen en Mosterdhof in Westervoort waren het decor van Panorama Lokaal. Per locatie zijn drie ontwerpteams aan de slag om deze wijken nieuwe energie te geven. Op 24 september 2020 werd per locatie een winnaar bekend gemaakt.

De stadsranden bieden kansen

De plannen van de ontwerpteams tonen dat de stadsranden voldoende kansen bieden voor de bouwopgaven van deze tijd. Hier is ruimte voor verdichting, zonder dat het ten koste gaat van groen en woongenot. Door nieuwe woningtypes toe te voegen, kunnen mensen doorgroeien in hun wijk. Betere verbindingen met het omliggende buitengebied vergroten de leefbaarheid en de identiteit van de omgeving. De vaak noodzakelijke aanpak van openbare ruimte, infrastructuur en riolering bieden volop aanleidingen om deze wijken klimaatbestendig te maken. Rijksbouwmeester Floris Alkemade: “In de stadsranden komen de urgente opgaven van nu samen, hier liggen volop kansen”

Breed scala aan woningtypes

De inzendingen van Panorama Lokaal tonen dat je aan de stadsranden fijnzinnig bij kunt bouwen en daarmee de bestaande wijk kunt versterken. De ontwerpteams kiezen ervoor om het woningaanbod te differentiëren, door sloop/nieuwbouw, aanbouwen, optoppen of splitsen en het toevoegen van nieuwbouw. Met een rijk scala aan woontypologieën laten de ontwerpers zien dat er meer mogelijk is dan het standaard rijtjeshuis met tuin of de portiekflat. Zo maken ze wooncarrières in de wijk mogelijk, zorgen ze voor een gemengde bevolking en voor meer levendigheid, draagkracht en sociale veiligheid in de wijk.
De plannen tonen ook dat er volop mogelijkheden zijn om de wijken beter te verbinden met bos, weiland, water of strand. Groen en water worden de wijk in geleid, oude landschappelijke structuren hersteld. Dit draagt bij aan het vergroten van de biodiversiteit, een gezonde leefomgeving en aan klimaatadaptatie. De openbare ruimte is het sociale cement van onze steden en juist in sociaal zwakke wijken waar de eenzaamheid groot is, is die van levensbelang.

Rijke oogst

De belangrijkste oogst van de prijsvraag is dat er 21 interessante plannen zijn gemaakt voor een nieuwe aanpak van wijken en dat er ervaring is opgedaan in het samenwerken in verschillende coalities van gemeentes, wooncorporaties, waterschappen, zorginstellingen, marktpartijen, bewoners en met multidisciplinaire ontwerpteams. Deze prijsvraag heeft de opgaven in de stadsranden aangescherpt en oplossingsrichtingen verkend. Deze plannen kunnen een bron van inspiratie zijn bij de aanpak van woongebieden in de rest van Nederland.

bekijk hier alle inzendingen